Cumhuriyetin 100. Yılında Ceren ve Daniş Baykan Arşivinden Atatürk ve Edirne Sergisi Açıldı

Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Daniş Baykan ve Şehit Ressam Hasan Rıza Güzel Sanatlar Meslek Yüksek Okulu Mimari Restorasyon Programı öğretim elemanı Öğr. Gör. Ceren Baykan tarafından hazırlanan “Cumhuriyetin 100. Yılında Ceren ve Daniş Baykan Arşivinden Atatürk ve Edirne Sergisi” Trakya Üniversitesi Rektörlüğü, Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dekanlığı, Trakya Üniversitesi Şehit Ressam Hasan Rıza Güzel Sanatlar MYO Müdürlüğü ile Trakya Üniversitesi Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı desteğiyle, Trakya Üniversitesi Merkez Kütüphanesi ev sahipliğinde, Cumhuriyetimizin 100. yılı onuruna ve Mustafa Kemal Atatürk’ün Edirne ziyaretinin yıl dönümü anısına  Atatürk’ün Edirne’ye gelişinin yıl dönümü olan 21 Aralık 2023 Perşembe günü saat 16:30’da açılmıştır. Serginin 31 Aralık 2023 tarihine kadar açık kalması planlanmıştır. Serginin sekretaryası Arş. Gör. Gamze Üsküplü Akgül, Arş. Gör. Mert Uğur Kara (Osmanlıca metin çevirileri), Didem Baş (Arkeoloji Doktora öğrencisi) ve Rasim Can Karaçivi (Arkeoloji Lisans öğrencisi) tarafından üstlenilmiştir.

Sergide TÜ Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Daniş Baykan ve Şehit Ressam Hasan Rıza Güzel Sanatlar Meslek Yüksek Okulu Mimari Restorasyon Programı öğretim elemanı Öğr. Gör. Ceren Baykan’ın arşiv ve koleksiyonunda bulunan malzemelerin yanında  Ceren Baykan’ın babası Suat Küçükbarda’nın koleksiyonundan da parçalar eklenerek 177 adet malzeme bulunmaktadır. Sergilenenler haricinde, dijital arşivde yer alan bazı belge ve görseller de Sunuş yazısı Trakya Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Erhan Tabakoğlu tarafından kaleme alınan ve metinleri Prof. Dr. Daniş Baykan tarafından hazırlanan dijital katalogda paylaşılmıştır. Sergilenmeyen dijital arşiv malzemeleri katalogda yeşil renkli çerçeve veya yazı çubuklarıyla belirtilmiştir. Sergi kataloğu (https://bys.trakya.edu.tr/file/open/36720045) sergi süresince bilgi amaçlı kare kod ile erişimde olacaktır, serginin ardından “Ceren ve Daniş Baykan Arşivinden Atatürk ve Edirne Sergisi”nde görülen tüm malzemenin dijital görselleri ve sergi için Öğr. Gör. Ceren Baykan’ın tasarımıyla hazırlanan dijital katalog da Trakya Üniversitesi Merkez Kütüphane “Edirne Kent Varlığı Veri Tabanı” üzerinden erişime açılacaktır.

Merkez Kütüphane Sergi Alanı’ndaki açılış törenine Trakya Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Erhan Tabakoğlu, Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Yüksel Topaloğlu, Şehit Ressam Hasan Rıza Güzel Sanatlar Meslek Yüksek Okulu Müdiresi Prof. Dr. Semiha Kartal ile çok sayıda akademisyen, öğrenci ve Edirnelinin katılmıştır. İlk açılış konuşması Ceren Baykan tarafından yapılmıştır: Ceren Baykan, Cumhuriyetin 100’üncü yılı onuruna ve Atatürk’ün Edirne’yi ziyaretinin 93’üncü yıl dönümü anısına bu serginin düzenlendiğini belirterek; “Doğma büyüme İzmirli olan bizlerin, Edirne ile bizden önce başlayan bağlarını göreceğiniz sergimizde, sizi Edirne’de yaşamakta olduğumuz yıllar değil; bizim de tanık olmadığımız yıllara götüreceğiz. Eşimin babaannesi Münire Hanım, 1908’de Keşan’da doğmuş. Sonrasında hayatında Edirne ile ilgili bir bağ ya da kişi olmamış. Belki de sadece bu topraklardan geçerken dünyaya gelen bir çocuktu. Eşimin anne ve babası yaşamını hep İzmir’de sürdürmüş. Yeni evlendikleri yıllarda tayini Edirne merkeze çıkmış.  Veteriner Hekim Giritli Hasan Bey’in de yeni evli olduğu o yıllar 1944-45 yılları, bu topraklarda yaşanmış. Anneannemizden o soğuk yılları hep dinlerdik. Benim de Kozlu doğumlu olup İzmir’de büyümüş babam Suat Küçükbarda, 1966-68 yıllarında bugünkü Mimarlık Fakültesi’nde askerlik görevini yerine getirmiş. Bizlere binanın her köşesini anlatırdı. Bizler doğmadan geçilen bu topraklardaki bağı, birçok kişi, yapı, olay ve yer ile ilgili tarihsel belgelerle bizde birikenleri, sizler de görün istedik. Sergide toplam 177 parçanın yer almaktadır. Sergilenenler; eşim Daniş Baykan’ın özenle bulup sakladığı, yazıp araştırdığı malzemeler ile rahmetli babamın yaşamında üzerine titrediği koleksiyonunun parçalarından oluşuyor. Sergimizin en önemli kısmı da babamın ve bizim Atatürk koleksiyonu parçalarımızdır. Biz bu önemli yılda ve önemli günde, Atatürk ve Edirne’yi sizlere böyle sunmak istedik” demiştir.

Trakya Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Erhan Tabakoğlu serginin açılış konuşmasında Türkiye Cumhuriyeti’nin 100 yaşında olduğunu vurgulamış ve “Trakya Üniversitesi olarak Cumhuriyetimizin 100’üncü yılını 100 etkinlikle kutlayalım demiştik ama hızımızı alamadık. Bu etkinlikler hâlâ devam ediyor ve 100’ü geçtik. Bu, bize çok mutluluk veriyor. Bu topraklar çok aziz, mübarek, özel topraklar. Edirne, bir fetih başkenti. İstanbul’u, Balkanlar’ı fetheden şehir ve beylikten imparatorluğa geçtiğimiz Osmanlı İmparatorluğu’nu anlatıyor. Vatan bildiğimiz Balkan topraklarına da pek çok medeniyet unsurunu bırakarak, maalesef son 200 yılda acılar yaşayarak çekilmek zorunda kaldık. Balkanlar’da kurulmuş, belki de dünyanın en güzel medeniyeti, Anadolu’nun pek çok noktasına dağıldı. Hatıralar, hatıratlar, o günlere ait küçük şeyler evlerimizin bir kenarında duruyor. Sevgili hocalarım çok güzel bir şey yapmışlar; hem Cumhuriyetimizin 100’üncü yılı anısına, hem Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşlarının ruhlarını şad edecek güzel bir hatıratı bize sergiliyorlar” sözlerine yer verdi.

Sergilenenlerin çoğunluğunu doğrudan Edirne ile ilişkili olan bin sekiz yüzlü yılların sonlarından, bin dokuz yüz yetmişli yıllara kadarki zaman dilimi içerisinden seçilen fotoğraf, foto kart, kartpostal, gravür, filateli, efemera, gazete, yayın gibi basılı malzemeler oluşturmaktadır. Bunların haricinde nümizmatik örnekleri, Edirne üretimi bazı eşyalar ile kullanım eşyaları da yer almaktadır. Ayrıca Cumhuriyetimizin 100. Yılı Onuruna “Cumhuriyetin 100. Yılında Ceren ve Daniş Baykan Arşivinden Atatürk ve Edirne Sergisi” içerisinde Atatürk’ün daha önce yayınlara geçmemiş, bilinmeyen 2 orijinal fotoğrafı, Trakya Manevralarında Atatürk’ün orijinal fotoğrafları (1937), Nutuk’un ilk baskısı, Edirne kurtuluş günü gazete ve evrakı, el yapımı Türk Bayrakları, Atatürk’ün kullanımı için yapılmış özel telefon, Osmanlı ve Erken Cumhuriyet Dönemi Edirne’sinin sosyal yaşamından malzemeler bulunacaktır. Sergide yer alacak dokumalar arasındaki 18. yüzyıl mor Bursa kemhasının desenlerindeki kırmızı ayrıntılar, 19. yüzyıl bir kırmızı ipek atlas bohça ve 20. yüzyılın son geleneksel kutnu dokumacılığın kırmızılı örnekleri önem taşımaktadır.